ว่าด้วยเรื่องของการทดสอบใน Staging environment
https://www.monkeyuser.com/2020/next-level/
เมื่อเดือนที่แล้วมี discussion เกิดขึ้นในบริษัทเกี่ยวกับเรื่องของการทดสอบใน Staging environment ซึ่งมันก็มีประเด็นที่น่าสนใจหลายอย่าง ก็เลยจดบันทึกไว้ซะหน่อย
ปัญหาของการทดสอบใน Staging
ในอดีต การทดสอบในสภาพแวดล้อมแบบครบวงจรหรือที่เรียกว่า Staging ถือเป็น best practice ในการทดสอบระบบก่อนที่จะปล่อยจริงขึ้น production ซึ่งการมี Staging นี้มีความสำคัญอย่างมากเพราะช่วยให้ทีมพัฒนามั่นใจได้ว่า ระบบจะสามารถทำงานได้อย่างถูกต้องเมื่อนำไปใช้จริงใน Production
โดยบางองค์กรทีมพัฒนามักจะใช้ Staging ในการทดสอบรอบใหญ่ ๆ เช่น ทุก ๆ เดือน ไปถึงจนถึง ทุก ๆ 3 เดือน ก่อนที่จะส่งมอบให้ทีม operation หรือทีม tester เพื่อทำการตรวจสอบขั้นสุดท้าย
แต่เมื่อเวลาผ่านไป การทำงานในลักษณะนี้เริ่มมีปัญหามากขึ้น โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อเราก้าวเข้าสู่ยุคของ Continuous Delivery และแนวคิดของ microservices การใช้ Staging ทำให้การส่งมอบ software ช้าลงเนื่องจาก
- ค่าใช้จ่ายสูงและดูแลยาก: environment มักจะเปราะบางและมีค่าใช้จ่ายสูง ต้องออกแรงในการดูแลรักษาเพิ่มเติมคล้าย ๆ กับ production (ยกเว้นโจทย์ด้าน scalability)
- การทดสอบซ้ำซ้อน: บ่อยครั้งที่การทดสอบใน Staging ซ้ำซ้อนกับการทดสอบแยกส่วนที่เราทำมาใน environment ก่อนหน้า ทำให้สิ้นเปลืองแรงและเวลาโดยไม่จำเป็น
การมี Staging สำหรับการทดสอบยังทำให้เกิดการนำ microservices หลาย ๆ ตัวมาทำการทดสอบใน Staging ร่วมกัน ทำให้เกิดคอขวดในกระบวนการ release และขัดแย้งกับหลักการพื้นฐานของ microservices ที่ควรจะสามารถ deploy ได้อย่างอิสระต่อกัน
ต้นเหตุที่แท้จริงคือ Staging หรือเปล่า
หากเรามองลงไปลึก ๆ แล้วองค์กรเหล่านั้นที่เจอปัญหาของการทดสอบใน Staging มันเป็นเพราะว่าใน microservices ของเรามันมีส่วนของ monolith ที่ยังแฝงตัวอยู่ ซึ่งไม่ผิดนะเพราะการเปลี่ยน architecture จาก monolith ไปเป็น microservices เนี่ยมันต้องใช้เวลา ซึ่งระหว่างเราก็จะต้องเจอจุดหนึ่งที่ architecture ของเราจะติดอยู่ครึ่ง ๆ กลาง ๆ เพื่อทดสอบว่า dependencies ที่ยังเหลืออยู่สามารถทำงานร่วมกันได้อย่างถูกต้อง หลายองค์กรก็เลี่ยงไม่ได้ที่ว่าต้องทดสอบใน Staging ซึ่งมันขัดแย้งกับแนวคิดการทำงานอิสระของ microservices โดยสิ้นเชิง
แล้วจะทดสอบโดยไม่ต้องพึ่งพา Staging ได้อย่างไร
1. ทดสอบ microservices แบบแยกส่วน
การทดสอบ microservices แบบแยกส่วน (Independent Integration/Component Testing) ช่วยให้เราสามารถทดสอบแยก service กันได้โดยไม่ต้องรวมทั้งหมดใน Staging ซึ่งการทำเช่นนี้จะช่วยลดความซับซ้อนและทำให้ทีมมีความมั่นใจในการทดสอบมากขึ้น ตัวอย่างการทดสอบที่แนะนำได้แก่
- Contract testing และ Test doubles โดยจำลอง service อื่น ๆ ขึ้นมาโดยใช้ technology อย่าง WireMock หรือ LocalStack ในการทดสอบการทำงานร่วมกันโดยไม่ต้องพึ่งพา environment จริง
2. สร้าง environment ชั่วคราวสำหรับการทดสอบ
แนวคิดนี้จะช่วยให้แต่ละทีมสามารถสร้างสภาพแวดล้อมที่เหมือน Production แบบชั่วคราว (On-demand) เพื่อทดสอบได้ แล้วจะดีขึ้นไปอีกหากใช้ Infrastructure as Code (IaC) เพื่อให้การสร้างและลบ environment เป็นไปได้อย่างรวดเร็ว
3. การทดสอบใน Production
บางองค์กร เช่น Uber หรือ Spotify เลือกที่จะทดสอบใน Production โดยตรง โดยทำการแยก traffic ที่เป็นการทดสอบออกจาก traffic จริง หรือใช้วิธีการเปิด feature บางส่วนผ่าน Feature toggle ซึ่งจะช่วยให้การทดสอบไม่กระทบกับผู้ใช้งานจริง
4. กลับไปสู่ monolith
ในบางกรณีที่การแยกระบบไปเป็น microservices นั้นซับซ้อนเกินไป การย้อนกลับไปใช้ Mmnolith แต่ออกแบบให้แยกกันทำงานได้ในระดับ module (Modular Monolith) อาจเป็นทางเลือกที่ดีกว่า สิ่งนี้ช่วยให้การทำงานร่วมกันของระบบต่าง ๆ ง่ายขึ้น และยังสามารถใช้ประโยชน์จาก Staging ได้อยู่
สรุป
การมี Staging อาจเคยเป็นแนวทางที่ดีในอดีต แต่ในยุคปัจจุบันที่ทุกอย่างต้องการความรวดเร็ว การใช้ Staging ในลักษณะเดิมอาจจะไม่ตอบโจทย์อีกต่อไป การทดสอบแบบแยกส่วน การสร้าง environment เพื่อทดสอบชั่วคราว หรือแม้กระทั่งการทดสอบใน Production เป็นแนวทางที่หลายองค์กรเริ่มนำมาใช้เพื่อแก้ปัญหานี้ครับ